Του Κόνιαρη Χρήστου
μέλους του Γ.Σ. της ΑΔΕΔΥ
Ένα μήνα μετά τις βουλευτικές εκλογές και την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ, το τοπίο για το τι θα συμβεί στην υγεία και την Πρόνοια αρχίζει να γίνεται ποιο ξεκάθαρο. Οι προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης, οι δηλώσεις της Υπουργού Υγείας, τα αποτελέσματα των συναντήσεων με Π.Ο.Ε.ΔΗ.Ν. και Ο.Ε.Ν.Γ.Ε. και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, δείχνουν καθαρά ότι η κυβέρνηση, παρά τις προσδοκίες που γέννησε σε ένα μέρος του κόσμου, θα συνεχίσει την ίδια πολιτική. Η Κυβέρνηση, με πρόσχημα την κρίση και τα ελλείμματα που δημιούργησαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, συνεχίζει ακάθεκτη την σκληρή λιτότητα, τις ιδιωτικοποιήσεις, διατηρεί τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, φορτώνει νέα φορολογικά βάρη στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους.
Η Υπουργός Υγείας εμμένει στη θέση ότι το βασικό πρόβλημα στο Σύστημα είναι η σπατάλη, ενώ αρνείται να μιλήσει συγκεκριμένα για τα χρόνια προβλήματα του Δημόσιου Συστήματος Υγείας όπως αυτά της υποχρηματοδότησης, της υποστελέχωσης των υπηρεσιών, της επικυριαρχίας του ιδιωτικού τομέα σε βάρος του Δημοσίου, της απουσίας οποιασδήποτε πολιτικής στήριξης του Δημόσιου Συστήματος υγείας, της έλλειψης βούλησης να αντιμετωπιστούν τα οικονομικά και εργασιακά προβλήματα των εργαζομένων.
Η Υπουργός και η Κυβέρνηση μιλούν για αύξηση των δαπανών για την υγεία, σε βάθος τετραετίας, κατά 1% του ΑΕΠ. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, για πρώτη φορά φέτος, εξαφανίστηκαν οι δαπάνες ανά Υπουργείο, τυχαία άραγε (;), ενώ στις διαρροές στον τύπο αναφέρεται ότι ο τομέας της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης θα πάρουν λιγότερα χρήματα το 2010. Μια τέτοια μείωση είναι τεράστια και θα έχει συνέπειες για την λειτουργία του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στη χώρα μας βρίσκονται κάτω από το μισό του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, οι δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα είναι στο 2,3% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ ξεπερνά το 6%. Ταυτόχρονα, οι ιδιωτικές δαπάνες, δηλαδή αυτές που πληρώνουμε από την τσέπη μας, ξεπερνούν τις δημόσιες και είναι το 55% του συνόλου των δαπανών υγείας.
Η Υπουργός μίλησε για 3.000 προσλήψεις, πέρα των συνταξιοδοτήσεων, για το 2010. Πρέπει να επισημάνουμε ότι την ίδια ώρα, πέρα από τις συνταξιοδοτήσεις, θα αποχωρήσουν από τα Νοσοκομεία 2.300 εργαζόμενοι σε προγράμματα STAGE που κάλυπταν καθημερινές ανάγκες του συστήματος Υγείας. Όμως το προσχέδιο του προϋπολογισμού δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Τα 27 εκατομμύρια που έχουν εγγραφεί για νέες προσλήψεις και αφορούν όλο το δημόσιο φτάνουν, το πολύ, για 1.500 προσλήψεις. Ακόμα και η προκήρυξη που αφορούσε 1.750 θέσεις το 2009, πάγωσε με πρόσχημα την μοριοδότηση των STAGE και οι διαβεβαιώσεις ότι μέσα σε δέκα μέρες θα είχε ξαναβγεί στον αέρα φαντάζουν απίθανες. Όλα αυτά, μάλιστα, συμβαίνουν όταν η πανδημία γρίπης φαίνεται να χτυπά την πόρτα μας και οι μονάδες εντατικής παραμένουν κλειστές. Τέλος, δεν πρέπει να μας διαφεύγει από την οπτική μας ότι η νέα υπουργός υγείας σε δηλώσεις της μίκρυνε τον πήχη των ελλείψεων μιλώντας για 15.000 κενά σε νοσηλευτικό προσωπικό όταν όλοι γνωρίζουν ότι οι ελλείψεις είναι 25.000 σε νοσηλευτικό προσωπικό και ξεπερνούν τις 40.000 στο σύνολο του προσωπικού.
Η εμμονή της Κυβέρνησης στις συμπράξεις του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με τα ποσά που είναι εγγεγραμμένα στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για τις δημόσιες επενδύσεις, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα νέα νοσοκομεία που προγραμματίζονται σε Πρέβεζα, τα δύο στη Θεσσαλονίκη, το Νοσοκομείο στην Ανατολική Αττική θα επιχειρηθεί να αναπτυχθούν μέσω των ΣΔΙΤ. Άλλωστε, η Υπουργός Υγείας παρά τις επίμονες ερωτήσεις που τέθηκαν στις συναντήσεις με Π.Ο.Ε.ΔΗ.Ν. και Ο.Ε.Ν.Γ.Ε., αλλά και η απουσία αναφοράς στις ομιλίες της και τις συνεντεύξεις για μια άλλη μορφή ιδιωτικοποίησης, τα ιδιωτικά συνεργεία, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν σκοπεύει να αλλάξει πολιτική και να σταματήσει αυτή την φάμπρικα που έχει στηθεί στα Νοσοκομεία.
Οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις διατηρούνται. Η Υπουργός δεν έχει πει κουβέντα μέχρι σήμερα για τον θεσμό των επικουρικών, ενώ την ίδια ώρα που Υπουργοί της Κυβέρνησης μιλάνε για την διατήρηση των εκτάκτων στο δημόσιο και εξαγγέλλουν προκηρύξεις 15.000 8μηνητών στο Δημόσιο. Πολύ περισσότερο όταν αυτές συντηρούνται μέσω των ιδιωτικών συνεργείων που οι εργαζόμενοι σε αυτά ξεπερνούν σε αριθμό το 10% των εργαζομένων στα Νοσοκομεία.
Αρνητική εξέλιξη αποτελεί η εξαγγελία για ανάπτυξη μονάδων οικογενειακής ιατρικής έξω από το σύστημα υγείας, στο επίπεδο των Δήμων. Παρά την ασάφεια των διακηρύξεων, από αρκετούς θεωρήθηκε αυτή η εξαγγελία ως ένα βήμα μπροστά στη σημερινή χαοτική κατάσταση στον τομέα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Είναι όμως έτσι; Η ανάπτυξη αυτόνομων μονάδων αποσυνδέει την πρωτοβάθμια φροντίδα και περίθαλψη από το Δημόσιο Σύστημα υγείας, τα αποκόπτει από το βασικό πυλώνα, τα Κέντρα Υγείας. Κινείται στη λογική των προτάσεων Αβραμόπουλου για την ανάπτυξη μονάδων στους δήμους αποκομμένες από το Σύστημα Υγείας. Εισάγει την αντίληψη ότι η πρωτοβάθμια φροντίδα είναι υπόθεση μόνο των γιατρών, χωρίς την ομάδα υγείας που αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξή της. Αυτή η επιλογή οδηγεί την αναπαραγωγή, με χειρότερους όρους, του σημερινού μοντέλο του ΙΚΑ, ακυρώνοντας για μια ακόμα φορά την ανάπτυξη ενός δημόσιου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Η επιλογή αυτό να γίνει μέσω των δήμων θα οδηγήσει και σε νέα βάρη στις πλάτες των ασφαλισμένων που θα υπαχθούν υποχρεωτικά σε αυτές τις δομές. Τέλος, η κάρτα υγείας για κάθε ασφαλισμένο δεν έρχεται να υπηρετήσει καμία αναγκαιότητα, παρά μόνο την απόφαση να εισάγουν το πιστωτικό όριο, δηλαδή μέχρι ενός ορίου παροχές στους ασφαλισμένους, εξαγγελία που με τυμπανοκρουσίες είχε διατυπώσει και ο κ Αβραμόπουλος.
Τα ιδιωτικά ιατρεία παραμένουν δια της σιωπής. Εξαγγέλλεται η ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων αλλά δεν βρέθηκε κουβέντα από την λαλίστατη Υπουργό να πει αν οι πολίτες θα πληρώνουν στα Νοσοκομεία για να δουν ένα γιατρό. Η λίστα φαρμάκων επανέρχεται για να χτυπήσει την επιβολή των φαρμακευτικών εταιριών πάνω στο σύστημα. Αρκεί ή είναι λύση μια τέτοια επιλογή; Δεν γνωρίζει η Υπουργός ότι το πάρτι στήνεται πρώτα από όλα με ευθύνη του ίδιου του Κράτους; Δεν γνωρίζει ότι το Κράτος έχει παραχωρήσει την εκπαίδευση του προσωπικού στις εταιρίες με αντάλλαγμα τη κατευθυνόμενη συνταγογράφηση; Πότε θα μπει τέλος σε αυτό το απαράδεκτο καθεστώς; Προφανώς δεν μπορεί να ζητά από τους εργαζόμενους να το λύσουν από μόνοι τους.
Ως θετικό μέτρο πρέπει να επισημανθεί η πρόθεση για επανακοστολόγηση των φαρμάκων και των διάφορων υλικών που χρησιμοποιούνται στο σύστημα υγείας
Τέλος, για τα εργασιακά και οικονομικά προβλήματα των εργαζομένων στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας ούτε λόγος. Τα Βαρέα και ανθυγιεινά αναζητούνται, τα ωράρια εργασίας παραπέμπονται στο διάλογο, οι συνθήκες δουλειάς δεν συζητούνται, η αύξηση του ωρομισθίου παραπέμπεται στον Υπουργό Οικονομικών. Όμως η πραγματικότητα είναι σκληρή. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού μιλά ουσιαστικά για αυξήσεις 1-1,5%, ενώ τα κονδύλια για νυκτερινά, Κυριακές και εφημερίες είναι μειωμένα σε σχέση με πέρυσι. Προφανώς, η Υπουργός, με αυτά τα κονδύλια, δεν μπορεί να «κάνει» τον Ιησού στα γάμο της Κανάς.
Κατόπιν όλων αυτών, το ζήτημα που τίθεται είναι πως αντιμετωπίζουμε αυτή την πολιτική που οι βασικοί της άξονες βρίσκονται σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, αφού συρρικνώνουν τις κοινωνικές δαπάνες, υπονομεύουν το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, ενισχύουν το ρόλο του ιδιωτικού τομέα.
Το ερώτημα αυτό δεν απευθύνεται μόνο στους εργαζομένους στο Σύστημα Υγείας. Απευθύνεται πρωτίστως στην Κοινωνία και ιδίως στους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα που πληρώνουν ακριβά για να έχουν υπηρεσίες υγείας. Το ζήτημα της συγκρότησης μετώπου για την υγεία επανέρχεται για μια ακόμα φορά.
Οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο Σύστημα υγείας δεν μπορούν μπροστά σε αυτή την κατάσταση να παραμείνουν απαθείς. Απαιτείται τώρα να δώσουν μια πρώτη απάντηση. Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση. Είναι αμφίβολο, όμως, αν οι πλειοψηφίες σε ΠΟΕΔΗΝ και ΟΕΝΓΕ είναι διατεθειμένες να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Γι αυτό, η ευθύνη αυτή θα περάσει στα πρωτοβάθμια Σωματεία για την ανάπτυξη αγώνων, τον συντονισμό δράσης, την προβολή των χρόνιων αιτημάτων του χώρου, την αποκάλυψη των πραγματικών προθέσεων της Κυβέρνησης.
10 Νοέμβρη 2009
