(ΚΥΡ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)
Με αδιαφορία αντιμετώπισαν οι νοσοκομειακές μονάδες, δημόσιες και ιδιωτικές, το έγγραφο των επιθεωρητών περιβάλλοντος να υποβάλουν αναλυτικά στοιχεία για τα επικίνδυνα απόβλητα που παράγουν, καθώς και τις μεθόδους διαχείρισης που χρησιμοποιούν.
Σε σύνολο περίπου 1.000 θεραπευτηρίων και εργαστηριών ανταποκρίθηκαν λιγότερα από 70, με αποτέλεσμα να δοθεί παράταση ώς το τέλος του μηνός.
Η ετήσια παραγωγή επικίνδυνων νοσοκομειακών αποβλήτων, σύμφωνα με παλιότερη καταγραφή, υπολογίζεται σε 14.600 τόνους, από τους οποίους το 50% αποδίδεται στο δημόσιο τομέα, ενώ το 40% αφορά την Αττική. 20% περίπου των αποβλήτων των νοσοκομείων χαρακτηρίζονται επικίνδυνα σε περίπτωση επαφής ή και απλής έκθεσης σε αυτά. Το κόστος διαχείρισης υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι τεχνικές αποστείρωσης χρησιμοποιεί μόνον το 33% των μονάδων. Αποκαλυπτική είναι η περίπτωση του Νομού Κοζάνης, όπου από δειγματοληπτικούς ελέγχους σε 46 ιατρεία, μικροβιολογικά εργαστήρια, φαρμακεία και διαγνωστικά κέντρα, σε σύνολο 325, διαπιστώθηκε ότι επικίνδυνα απόβλητα της τάξης των 90.000 λίτρων το χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια.
Η εκκωφαντική σιωπή των αρμόδιων νοσοκομειακών αρχών δείχνει άγνοια και αδιαφορία, αλλά είναι πιθανόν να κρύβει επικίνδυνα παιχνίδια με την υγεία. Το πιο «αθώο» θεωρείται το κόλπο με τις σακούλες. Με βάση τη νομοθεσία, κάθε μονάδα οφείλει να τοποθετεί σε κίτρινες σακούλες τα μολυσματικά και σε κόκκινες τα τοξικά, που αντιμετωπίζονται μόνο με αποτέφρωση ή εξαγωγή. Αιφνιδιαστικές έρευνες των επιθεωρητών περιβάλλοντος και δημόσιας υγείας έδειξαν ότι οι κόκκινες σακούλες καμουφλάρονται μέσα σε κίτρινες.
Τα πρώτα στοιχεία, που έχουν ήδη κατατεθεί από τους επιθεωρητές στον εισαγγελέα και γι'' αυτό το λόγο δεν επιτρέπεται να κατονομαστούν τα νοσοκομεία, είναι αποκαλυπτικά:
*Διαπιστώνονται μαγικές εικόνες. Τα επικίνδυνα απόβλητα «φουσκώνονται» στο ζύγισμα στο χώρο παραγωγής, αλλά στον τόπο παράδοσης κατά περίεργο τρόπο έχουν λιγοστέψει. Η μία εκδοχή παραπέμπει σε διαρροές κατά τη διαδρομή από το νοσοκομείο έως το χώρο επεξεργασίας. Η άλλη κάνει λόγο για λογιστικά τερτίπια, που στην πιο αθώα εκδοχή εξασφαλίζουν κονδύλια για άλλες ανάγκες των νοσοκομείων. Στην πιο υποψιασμένη κρύβουν κύκλωμα διαχείρισης, εντός και εκτός νοσοκομείου, με οικονομικά παρατράγουδα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μεγάλου νοσοκομείου στην Αττική, όπου οι έλεγχοι διαπίστωσαν ότι αναλογούσαν 2.500 κιλά ανά κλίνη το χρόνο, όταν σε ανάλογης δυναμικότητας μονάδες κυμαίνονται από 400 έως 600 κιλά. Ολες οι ενδείξεις οδηγούν στην εκδοχή ότι λειτουργούσε, τουλάχιστον την τελευταία τριετία, ως προσωρινός χώρος μεταφόρτωσης για γειτονικά ιδρύματα, χωρίς να λαμβάνεται μέριμνα για τους πολλαπλάσιους κινδύνους για προσωπικό και ασθενείς.
*Εντοπίζονται προβλήματα και στον μοναδικό αποτεφρωτήρα της χώρας. Λειτουργεί στις εγκαταστάσεις της χωματερής Ανω Λιοσίων-Φυλής, με ευθύνη του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ). Κατασκευάστηκε με δημόσιους πόρους, αλλά στη συνέχεια η λειτουργία του ανατέθηκε μετά από διαγωνισμό σε ιδιώτες. Τέσσερα χρόνια έπειτα, δεν έχει γίνει τυπικά η μεταβίβαση. Μπορεί να επεξεργαστεί 50 τόνους την ημέρα, δηλαδή να καλύψει όλη την Ελλάδα, παρ'' όλα αυτά έχει άδεια μόνον για την Αττική. Στην πραγματικότητα, υποδέχεται σε καθημερινή βάση 10-12 τόνους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν μεγάλες ποσότητες τοξικής τέφρας, που δεν έχει μεταφερθεί σε ασφαλές κέντρο διαχείρισης στο εξωτερικό. Υπάρχουν ερωτήματα για τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται.
*Αξιοποιούνται, όπως έδειξαν έφοδοι σε μονάδα επεξεργασίας στη Θεσσαλία, όσα μολυσματικά απόβλητα ανακατεύονται με ληγμένα φάρμακα και χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη.
*Παραβιάζονται συστηματικά οι διαδικασίες που αφορούν τις προμήθειες του Δημοσίου. Στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας, οι περισσότερες διοικήσεις αξιοποιούν τα «παραθυράκια» της νομοθεσίας και κάνουν πρόχειρους διαγωνισμούς με προϋπολογισμό έως 45.000 ευρώ. Ακολουθούν όμως διαδοχικές παρατάσεις, που σε μεγάλα νοσοκομεία φθάνουν έως και ένα εκατομμύριο ευρώ. Να σημειωθεί ότι με βάση την κοινοτική νομοθεσία για προμήθειες άνω των 200.000 ευρώ γίνεται υποχρεωτικώς διεθνής διαγωνισμός.
«Μια αποτελεσματική λύση θα ήταν η ηλεκτρονική σηματοδότηση όλων των οχημάτων που μεταφέρουν επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα, που πρέπει να είναι υποχρεωτικά συσκευασμένα και να φέρουν barcode», μας λέει ο Π. Μέρκος, γενικός επιθεωρητής περιβάλλοντος, που εκτιμά ότι με αυτή τη σήμανση μόλις πάει να γίνει «ζοβολιά» θα δίνεται σήμα και θα εντοπίζεται ο ασυνείδητος. Η υπηρεσία, παρά τις διαβεβαιώσεις, εξακολουθεί να διαθέτει μόνον 29 στελέχη. «Ολοι να κάναμε ελέγχους στα νοσοκομεία, θα χρειαζόμαστε δύο χρόνια για να καλύψουμε όλες τις μονάδες», μας εξήγησε.
«Είναι θέμα υγείας, αλλά και φοροδιαφυγής και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος», υπογραμμίζει η Μαργαρίτα Καραβασίλη, ειδική γραμματέας επιθεωρητών περιβάλλοντος, που επισημαίνει ότι η κοινή υπουργική απόφαση για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων έχει υπογραφεί εδώ και χρόνια αλλά παραμένει στα αζήτητα!
