Αρκεί κανείς να ανατρέξει στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στην οποία φιγουράρουν επίσημα καταγεγραμμένες (εδώ και μια δεκαετία) οι τιμές δεκάδων υλικών που προμηθεύονται τα δημόσια νοσοκομεία. Πρόκειται για μια κατηγορία υλικών, τα λεγόμενα «μη συγκρίσιμα», που αν και δημιουργήθηκε για να ελέγξει τις τιμές (με βάση τουλάχιστον τον διακηρυγμένο στόχο) τελικά μετατράπηκε σε «δούρειο ίππο» για σκανδαλώδεις υπερτιμολογήσεις.
Αν και επισήμως έχει... καταργηθεί από τον Αύγουστο του 2009, οι προμήθειες εξακολουθούν να γίνονται με υπουργικές αποφάσεις που είχαν εκδοθεί βάσει της καταργηθείσης διάταξης, ελλείψει νομοθετικού πλαισίου! Στην κατηγορία των «μη συγκρίσιμων» υλικών περιλαμβάνονται τα ορθοπεδικά υλικά, καρδιολογικά υλικά, όπως είναι τα στεντς, τα φίλτρα και υλικά αιμοκάθαρσης κ.α., υλικά που τα δημόσια νοσοκομεία χρυσοπληρώνουν εδώ και μία δεκαετία.Κανένας από τους αρμόδιους υπουργούς που πέρασαν από την Αριστοτέλους δεν? κατάφερε να μειώσει τις τιμές αυτών των υλικών, ενώ όταν κάποια στιγμή επιχειρήθηκε ο έλεγχος των τιμών τότε εκτοξεύθηκε η κατανάλωσή τους στα ύψη.
Διαχρονικό έγκλημα, δεκαετίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η ιστορία με τα «μη συγκρίσιμα» υλικά. Μια ιστορία που κορυφώθηκε κατά την «χρυσή τριετία» υπουργίας Δημήτρη Αβραμόπουλου.Ο μακροβιότερος υπουργός Υγείας, τον Σεπτέμβριο του 2006, ενόψει της παραπομπής της υπόθεσης της κατάργησης των διαγωνισμών και των απευθείας αναθέσεων (Ν. 2955/2001) στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) εκδίδει απόφαση, με την οποία καλεί τα νοσοκομεία να διενεργήσουν άμεσα διαγωνισμούς και να έχουν έτοιμες τις συμβάσεις τους μέχρι το τέλος του χρόνου. Αλλά τις διατάξεις και τις υπουργικές αποφάσεις με τις πολλαπλάσιες τιμές στα υλικά δεν τις καταργεί.
Νέος νόμος
Ωστόσο, εκκρεμεί η έκδοση ενός νέου νόμου για τις προμήθειες της υγείας, που αποτελούσε και μείζονα προεκλογική εξαγγελία από το 2004. Σημειώνεται ότι ο προκάτοχός του, ο Νικήτας Κακλαμάνης, λίγες μόλις ημέρες πριν από την αποχώρησή του από το υπουργείο Υγείας (λόγω δημοτικών εκλογών) παρουσίασε ένα νομοσχέδιο προμηθειών, το οποίο, όμως, δεν «περπάτησε» ποτέ.
Μόλις την άνοιξη του 2007 -μετά τον εκτροχιασμό των δαπανών και τις ασφυκτικές πιέσεις- επανέρχεται ο Δ. Αβραμόπουλος στο θέμα του νέου νόμου προμηθειών. Εκείνη την περίοδο, ο διοικητικός μηχανισμός του υπουργείου Υγείας εκδίδει ένα εσωτερικό εμπιστευτικό έγγραφο προς την πολιτική ηγεσία.
Στο έγγραφο επισημαίνονται τα προβλήματα του καθεστώτος των «μη συγκρίσιμων» και οι διοικητικοί προειδοποιούν για την πιθανότητα καταδίκης της χώρας από το ΔΕΚ στη δίκη που βρίσκεται σε εξέλιξη. Συνιστούν, μάλιστα, με την ευκαιρία της έκδοσης του «νέου νόμου», την κατάργηση της επίδικης διάταξης και την επαναφορά στην εφαρμογή των Κοινοτικών Οδηγιών.
Ξεχνά...
Ο Δ. Αβραμόπουλος... ξεχνά την επιστολή και ο νέος νόμος ψηφίζεται το καλοκαίρι του 2007 (Ν. 3580/2007) και δημιουργείται η αδιάφθορη Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η οποία επιλέγεται απευθείας από τον υπουργό.
Με το νέο σχήμα τα νοσοκομεία θα στέλνουν απλά κάποιες λίστες με τις ανάγκες τους και η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας θα κάνει όλα τα υπόλοιπα. Ελέγχους, εγκρίσεις, διαγωνισμούς, αναθέσεις, συνάψεις συμβάσεων. Ακόμη και τις εισπράξεις των νοσηλίων από τα ασφαλιστικά ταμεία για λογαριασμό των νοσοκομείων και τις πληρωμές των προμηθευτών.
Στο μεταξύ, το ελληνικό κράτος δεν προσέρχεται στο Λουξεμβούργο για να υπερασπίσει τον εαυτό του και στις 18 Δεκεμβρίου του 2007 το ΔΕΚ διαπιστώνει ότι «η Ελληνική Δημοκρατία δεν αμφισβητεί ότι η ρύθμιση αυτή (το άρθρο 7.2 του Ν. 2955/2001) αποτελεί παρέκκλιση από την υποχρέωση οργάνωσης διαδικασίας διαγωνισμών» και ότι «από την σιωπή της Ελληνικής Δημοκρατίας προκύπτει ότι η τελευταία δεν αμφισβητεί ότι η επίδικη νομοθεσία δεν είναι σύμφωνη με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους θεμελιώδες κανόνες και τις γενικές αρχές της Συνθήκης, ειδικότερα δε από την αρχή της ίσης μεταχείρισης και την υποχρέωση της διαφάνειας».
Ακόμη και μετά την καταδικαστική απόφαση, Κ. Καραμανλής και Δ. Αβραμόπουλος δεν καταργούν τον νόμο και επιμένουν στη διατήρηση του καθεστώτος των υπουργικών αποφάσεων. Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας άλλοτε υπάρχει και άλλοτε όχι, άλλοτε έχει πρόεδρο και άλλοτε όχι. Στο μεταξύ οι αρμοδιότητες έχουν αφαιρεθεί πλήρως από τα νοσοκομεία και αφού η Επιτροπή υπάρχει μόνον στα χαρτιά δεν έχουν αναληφθεί από κανέναν.
Αλλοθι
Οι διοικητές των νοσοκομείων, οι γιατροί και οι εταιρείες αποκτούν το τέλειο άλλοθι. Η πίεση για τη διενέργεια των περιλάλητων διαγωνισμών έχει πλέον μεταφερθεί στο ανύπαρκτο όργανο. Οι άρρωστοι, όμως, δεν μπορούν να περιμένουν και οι αναθέσεις πλέον, προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος, που δεν είναι άλλο από την προάσπιση της υγείας των Ελλήνων πολιτών, «νομιμοποιούνται» και ηθικά. Το πάρτι κορυφώνεται και ο καθένας αρχίζει να παραγγέλνει ότι θέλει, από όπου θέλει και σε όποιες τιμές θέλει και τα ελλείμματα χτυπάνε ταβάνι!
Αρμοδιότητες
Προς το τέλος 2008, η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Ο νέος νόμος είναι αδύνατον να εφαρμοσθεί και αποφασίζεται άτυπα η εκ νέου μετάθεση των αρμοδιοτήτων στα νοσοκομεία. Εκδίδεται η εγκύκλιος 12788/16-10-2008 και δίδεται εξουσιοδότηση να κάνουν αυτά τους πολυαναμενόμενους διαγωνισμούς.
Η Επιτροπή Προμηθειών-φάντασμα στέλνει την «εξαιρετικά επείγουσα» και λιτή διορθωτική επιστολή α.π. 14337/6-11-2008 με την οποία εξαιρεί για μία ακόμη φορά τα ορθοπεδικά υλικά, τα φίλτρα τεχνητού νεφρού και τα πάσης φύσεως καρδιολογικά.
«Μη συγκρίσιμα»
Το κόλπο για εξαίρεση διαγωνισμών
Τα «μη συγκρίσιμα» υλικά εξαιρούνται από τις διαγωνιστικές διαδικασίες. Για τα υλικά αυτά ο νόμος προβλέπει ότι με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης, Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Πρόνοιας μπορεί να καθορίζεται ανώτατη τιμή προμήθειας, χωρίς διαγωνισμό, συγκεκριμένων υλικών, που δεν είναι συγκρίσιμα, καθώς και υλικών των οποίων ο χαρακτηρισμός ως πλέον κατάλληλων εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου ασθενούς.
Οι υπουργικές αποφάσεις εκδόθηκαν και στη λίστα με τα «μη συγκρίσιμα» εντάχθηκαν ορθοπεδικά υλικά, φίλτρα τεχνητού νεφρού και αιμοκάθαρσης, οστεοσυνθετικά υλικά, καρδιολογικά και αιμοδυναμικά υλικά, βηματοδότες - απινιδωτές, ηλεκτρόδια, γναθοπροσωπικής χειρουργικής κ.α. Πρόκειται δηλαδή για τα υλικά που σχεδόν σε όλα τα πορίσματα του Σώματος Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας έχουν προκύψει υπερτιμολογήσεις και απίστευτες καταναλώσεις.
Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση ενός μονοεστιακού απινιδωτή, όπου πριν από λίγες ημέρες αποκαλύφθηκε ότι σε ένα ελληνικό νοσοκομείο ένας στοιχίζει 21.000 ευρώ όταν στην ευρωπαϊκή αγορά το κόστος δεν ξεπερνά τα 8.950 ευρώ. Το παράδοξο είναι ότι οι τιμές δε διαφέρουν σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά διαφέρουν ακόμη από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και σε ορισμένες περιπτώσεις από κλινική σε κλινική του ίδιου νοσοκομείου και ενώ έχουν οριστεί τιμές ΦΕΚ.
