Πανδημία κερδών στις φαρμακοβιομηχανίες

15/11/2009 (ΚΥΡ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)

ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ καλοκουρδισμένη επιχείρηση μαζικού μάρκετινγκ από αξιωματούχους του παγκόσμιου συστήματος υγείας, τις φαρμακευτικές εταιρείες και τμήμα των μέσων ενημέρωσης ή όντως υπάρχει το ενδεχόμενο μια πανδημία να εξαφανίσει από τον πλανήτη 70 εκατομμύρια ανθρώπους;

Το ερώτημα αφορά βέβαια τον ιό Η1Ν1, τον τρόμο που αυξανόμενα αυτός προκαλεί σε όλη την υφήλιο και το τεράστιο οικονομικό όφελος που προκύπτει για ορισμένους.

Το Reuters είχε επισημάνει σε παλαιότερο δημοσίευμά του πως μια σφοδρή πανδημία γρίπης θα μπορούσε να αφήσει πίσω της 70 εκατομμύρια νεκρούς, να κοστίσει 3 τρισ. δολάρια και να συρρικνώσει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 5%. Ακολούθησε έκτακτη σύνοδος, κατά την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέβασε το επίπεδο συναγερμού στο «6», ήτοι η πανδημία βρισκόταν προ των πυλών.

Το κατάλληλο κλίμα είχε ήδη δημιουργηθεί και οι κρατικές παραγγελίες εμβολίων και αντιγριπικών φαρμάκων άρχισαν να καλπάζουν. Την ίδια στιγμή οι χρηματοδοτούμενες από τις φαρμακευτικές εταιρείες επιστημονικές μελέτες αυστραλών και βρετανών ειδικών κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι τα εμβόλια κατά της γρίπης είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα διαθέσουν 10 δισ. δολάρια για έρευνα και 1,5 δισ. δολάρια για την αγορά 250 εκατ. εμβολίων από πέντε φαρμακευτικές εταιρείες: τη βρετανική Glaxo Smith Kline, τη γαλλική Sanofi-Pauster, την αυστραλέζικη CSL, την αμερικανική Medimmune (θυγατρική της αγγλοσουηδικής AstraZeneca) και την ελβετική Novartis.

*Τα μέσα ενημέρωσης μιλούσαν τότε για υποχρεωτικό εμβολιασμό 300 εκατομμυρίων Αμερικανών και η CSL εξασφάλισε συμβόλαια για την πώληση αντιγόνου -βασικό συστατικό για την παραγωγή αντιγριπικών- συνολικής αξίας 180 εκατ. δολαρίων από τις ΗΠΑ.

*Η Sanofi δέχθηκε παραγγελίες εμβολίων συνολικής αξίας 690 εκατ. δολαρίων, ενώ η Medimnune ανέλαβε την παράδοση ακόμη 29 εκατ. εμβολίων προς την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ανεβάζοντας τη συνολική της παραγγελία σε περισσότερα από 40 εκατομμύρια, αξίας περίπου 453 εκατ. δολαρίων.

*Λίγο νωρίτερα, η Novartis είχε και αυτή διασφαλίσει παραγγελίες αξίας 690 εκατ. δολαρίων, προσβλέποντας σε συνολικά 900 εκατ. δολάρια από τις ΗΠΑ και 1,2 δισ. δολάρια διεθνώς.

*Μεγαλύτερα κέρδη αποκόμισε αναμφίβολα η βρετανική Glaxo Smith Kline, που επένδυσε «έγκαιρα» πάνω από 2,5 δισ. δολάρια για έρευνα, εξαγορές και επιπλέον παραγωγική ικανότητα, περιμένοντας την... κερδοφόρα γρίπη. Η «προνοητικότητά» της ανταμείφθηκε ήδη, αφού οι πωλήσεις του αντιιικού της σκευάσματος Relenza μόνο στο β' τρίμηνο του 2009 εκτοξεύθηκαν από 4,6 εκατ. δολάρια πέρυσι σε 95 εκατ. δολάρια φέτος. Ταυτόχρονα, οι παγκόσμιες παραγγελίες των εμβολίων Pandemrix αυξήθηκαν από τον Αύγουστο 50%, φτάνοντας στις 440 εκατ. δόσεις. Μάλιστα, τιμολογεί περίπου 10 δολάρια τη δόση στις αναπτυγμένες χώρες, ενώ -σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού τύπου- το κόστος δεν ξεπερνά τα 1,6 δολάρια.

Η GSK περιμένει εκτόξευση των πωλήσεών της στο 1,5 δισ. δολάρια κατά το τρέχον τρίμηνο και συνολικά έσοδα περίπου 5 δισ. δολαρίων από την πανδημία. Προς την κατεύθυνση αυτή άλλωστε, υπερτριπλασίασε φέτος την ετήσια παραγωγή του Relenza (η τιμή λιανικής του οποίου κυμαίνεται στα 64 δολάρια) σε 190 εκατομμύρια δόσεις.

*Η ελβετική Roche, παραγωγός του γνωστού Tamiflu, αναβάθμισε ήδη δύο φορές φέτος τις εκτιμήσεις της για τις πωλήσεις, οι οποίες τετραπλασιάστηκαν στα 1,9 δισ. δολάρια τους πρώτους εννέα μήνες του 2009, ενώ ειδικά στο γ' τρίμηνο δεκαπλασιάστηκαν. Ενα κουτί με 10 ταμπλέτες Tamiflu κοστίζει στις ΗΠΑ περίπου 90 δολάρια.

*Στο παιχνίδι μπαίνουν όμως και οι μεγάλες αμερικανικές φαρμακοβιομηχανίες, με τρεις εξ αυτών να ανακοινώνουν τον προηγούμενο μήνα σημαντικές συμφωνίες. Η Abbot Laboratories αγόρασε βελγική ομόλογή της και τις δραστηριότητες στην παραγωγή εμβολίων γρίπης έναντι 6,6 δισ. δολαρίων, η Johnson & Johnson επένδυσε 444 εκατ. δολάρια στην ολλανδική Crucell, που αναπτύσσει και παράγει εμβόλια, ενώ η Merck προχώρησε σε συμφωνία διανομής στις ΗΠΑ εμβολίων και άλλων σχετικών σκευασμάτων της CSL. Οσο για τη μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία του κόσμου Pfizer, αυτή βάζει πόδι στον ανταγωνισμό με την εξαγορά της Wyeth έναντι 68 δισ. δολαρίων πριν λίγες εβδομάδες.